Comtech ontvangers 13 en 23cm inbouw in behuizing, plus S-meter aansturing

Augustus 2011:
In augustus 2011 werd de “Black Trousers Ham Radio Event” voor het eerst georganiseerd door Andries PE1NGM (velddag in Zwartebroek). Ik wilde daar ATV gaan bedrijven, maar had nog niet echt geschikte ontvangers klaar. Ik had kort daarvoor al wel twee Comtech printen gekocht bij Vandijken Elektronica, de 13cm en 23cm ontvangers, plus een universele behuizing. Maar die kon ik moeilijk los op tafel leggen. Dus ben ik dat heel snel gaan inbouwen in de behuizing.

Ik had maar een week. Toch wilde ik wel iets bouwen, wat na de velddag ook nog gewoon bij mij in de shack kon worden gebruikt. Niets tijdelijks dus, maar het moest wel snel. Toch had ik besloten om een voeding in te bouwen. De hoofdzakelijke reden waren de spanningsregelaars op de Comptech ontvangerprinten. Als je namelijk de besturingsprint (met LED display) van Vandijken wil gaan voeden op diezelfde spanningsregelaars, is het koelblokje echt te weinig. Ze werden al na korte tijd veel te heet!

Dus had ik besloten om een koelblok achterop de behuizing te monteren. De spanningsregelaars zijn van de printen afgehaald en op dat koelblok gemonteerd.

Op de foto kun je de haast wel een beetje zien. Echt een nette werkplaats is het niet meer :). Het koelblok paste overigens maar nét. Tevens heb ik een ringkern trafo in de behuizing geplaatst plus een gelijkrichter.

Voor de netspanning is een chassisdeel gemonteerd met ingebouwde zekeringhouder. Dat scheelde weer een gat voor een losse zekeringhouder. Want op de achterzijde van de behuizing bleek de ruimte al snel beperkt. Achter de netspanningsingang is een schakelaar gemonteerd, waarmee de netspanning kan worden uitgeschakeld.

Voor de antenneaansluitingen had ik gelukkig ook al complete chassisdelen met kabel besteld. Aan de andere kant van deze kabel zit een SMA connector. Deze kabel is vrij stug, dus had ik besloten om de kabels kruislings in de behuizing te plaatsen. Wat ik daarmee precies bedoel, zie je aan het eind wel op de uiteindelijke foto. Eén van de Comtech printen moest daardoor wel op de kop gemonteerd worden.

Voor de audio uitgangen (twee per ontvangerprint) had ik een ideaal chassisdeel liggen. Daar zitten direct vier audio aansluitingen op. Vier gaten boren, een schroefgat in het midden en klaar ben je! Snel en netjes… :) Voor de video uitgangen heb ik BNC chassisdelen gebruikt. Dat is een beetje de standaard voor in mijn shack en er zijn altijd verloopjes naar cinch te gebruiken.

Zo, de achterzijde is wel vol genoeg zo!

De printen moesten ook nog worden vastgezet. Ik wilde beugeltjes maken, maar de tijd was op. Daarom had ik de printen met thermische lijm even vastgezet. Dat bleek achteraf zo stevig, dat ik dat heden ten dage nog steeds zo heb gelaten. De behuizing is namelijk van kunststof en die thermische lijm hecht zich zeer goed aan dit materiaal.

Dan nog even over de voorzijde: Zoals eerder vermeld, had ik de LED besturing van Vandijken mee besteld. Daar heb ik twee vierkante uitsparingen voor geveild. Daarnaast zijn per kant twee drukschakelaars aangebracht (up/down 1MHz in frequentie). Ook voor twee s-meters zijn uitsparingen geveild. Analoge wel te verstaan. Deze zijn op de kop gemonteerd, omdat dat mooier stond. Ik zat nog wel met een dilemma: hoe stuur je dat aan? Uit de Comtech ontvangers komt wel een spanning, die geschikt is voor de S-meter aansturing. Alleen is deze ca. 1 tot 4 Volt. Hoe haal je die 1V DC offset weg bij een S-nul? En hoe inverteer je die spanning, zodat de meter weer van links naar rechts draait, in plaats van andersom? Daar had ik voor de velddag geen tijd meer voor, dus dat had ik even gelaten voor toen.

De ontvanger is met goed resultaat gebruikt tijdens de velddag. Alleen bleek er één draadje te zijn vergeten bij het overzetten van de spanningsregelaars naar het koelblok. Op de 23cm print bleek de PLL niet te locken. Ruis was wel te zien, dus ik dacht dat hij het gewoon deed. Haastige spoed is zelden goed, hi Dat hebben we op de velddag zelf nog hersteld en ik hield er een leuke geuzennaam aan over :)

April 2012:
Na de velddag had ik nog geen tijd gevonden om weer naar die S-meters te kijken. Tot eind april 2012. Want in juni staat er weer dezelfde velddag gepland en in mei een molendag, waar we wat ATV demonstraties willen geven aan het publiek. Goede reden dus, om dat weer eens op te pakken.

De S-meters doen het nu prima. Het was heel simpel en ik had een groot voordeel dat de meters op de kop gemonteerd waren. Eerst weer even over die DC offset bij een S-nul. De meter moet nu geïnverteerd worden aangestuurd. Dus een hoge spanning bij S-nul en niets bij goede ontvangst. De DC offset kun je gewoon met een potmetertje wegdraaien in dit geval. Je regelt de hoge spanning naar de meter precies zo, dat hij keurig in de linker hoek staat. Let op het vastslaan van de meter. Soms blijft het wijzertje hangen als je deze te ver in de hoek laat slaan. Ik heb daar iets marge in gelaten.

Dan het inverteren. Dat kon heel simpel met een NPN transistortje, waarmee je de gain beïnvloed in de collectorlijn. Eerst even het door mij toegepaste schema:

Op de collectorweerstand staat 9 tot 12V (maar net wat je beschikbaar hebt). De basisweerstand is hoog gekozen en de collectorweerstand in verhouding lager. Daardoor is de versterking van de transistor niet al te hoog. Deze versterking kun je nog wat beinvloeden met P1 en daarmee regel je de “zwaarte” van de meter. Ofwel: bij welk signaal slaat de meter naar de hoek? De spanning op de collector wordt lager, naarmate er meer stroom door de transistor gaat lopen. Dit gaat door tot nul volt. En daar is de invertering!

P2 is om de wijzer met S-nul in de linkerhoek af te regelen. P2 is de zwaarte van de meter. Easy does it!

De meter heeft alleen nog niet echt een logaritimische aanduiding op deze manier. Vooral bij zwakke signalen heb je een willekeurige aflezing, maar het bereik van de schaal is nu maar iets van 25dBm. Ik heb die van mij zo afgeregeld, dat bij een signaal van -85dBm de meter net niet meer in het rode gedeelte staat. Het beeld is dan over het algemeen spikevrij. Bij -70dBm staat de meter zo goed als in de hoek en kun je bij ATV spreken van een sterk signaal. De meter begint bij -100dBm al iets los te komen. Er is dan veel ruis in beeld, maar wel handig als je aan het uitrichten bent.

Misschien bouw ik nog wel iets van een logaritme in de metersturing. Maar ik denk dat dit prima zal bevallen. We gaan het wel zien.

>>update: dit bevalt prima verder, dus ik laat dit zo.

Januari 2014:
Ik had een LED stripje ingebouwd als achtergrond verlichting. In dit situatie waren beide S-meters altijd verlicht, ook al stond één van de ontvangers niet aan. Dat heb ik nu veranderd. Ik ben begonnen met een LED chipje en een bijpassende weerstand.

Dat is in een doorzichtig krimpkousje gestoken en het geheel is vervolgens met thermische lijm achterop de meters geplakt. Zodanig op afstand, dat de verlichting egaal was.

Om doorschijnen naar de naastgelegen meter te voorkomen, heb ik stukjes dik papier op maat geknipt als schotjes. Die zijn vervolgens zwart geverfd en in de behuizing geplakt.

En dit is nu dan het geheel geworden: