Eerder beschreef ik mijn bouwsels van het HFkits kitje voor een 10, 20, 40m endfed antenne. Deze was voor 40m verkort met een spoel en had een lengte van ca. 13m. Maar ik heb later ook nog een langere versie gemaakt, die ca. 23m lang is. Deze is dan ook nog geschikt voor de 80m band (verkort met spoel). Dit artikel gaat over deze langere uitvoering en welke bevindingen ik heb gehad.
Deze antenne is wel wat te lang voor in mijn tuin, maar ik heb hem toch gebouwd om te kijken of ik hem misschien in mijn mast kon ophangen (in plaats van de dakgoot), zodat ik wat meer ruimte heb. Eerdere metingen hadden uitgewezen dat ik ca 2m tekort kom. Maar misschien kan ik hem tot de spoel ophangen en de rest om een bochtje. Niet ideaal, maar dan is hij wel te tunen op 80m.
De antenne verschilt qua bouw niet zoveel met de vorige, dus veel is er niet over te vertellen. De hoofddraad van deze antenne is 20m en het verlengstuk voor 80m is ca 3m lang. De spoel heeft meer windingen dan de kortere uitvoering. Deze moet pas de 80m band doorlaten en de korte antenne heeft een spoel die op 40m moet doorlaten.
Dit keer heb ik de spoel met een iets andere techniek gewikkeld. Nu niet meer met een inbussleutel, maar met een 16mm verzinkboor om de PVC pijp te vergrendelen aan de accuboormachine (op schroefstand). Die paste bijna perfect in de PVC buis. Met een beetje tape eromheen, was het doorslippen voorkomen.
Ik ben begeleider bij DJO Amersfoort en daar spelen we wel meer met kortegolfantennes. Daar hebben we ook prima de ruimte om de antennes op lengte te knippen met behulp van een antenne analyzer (single port VNA). Dat heb ik samen met DJO-er Roger (PD1RWS) gedaan. Roger heeft in 2025 zijn zendamateur-registratie gehaald. Samen trekken we de radiokar bij de club.
Even bij DJO getest en wat ingekort. Hieronder staat een afbeelding van de returnlossmeting op de 20m band.
Ik had de antenne nog ietsje te lang gehouden, om hem thuis nog goed op maat te kunnen maken. Het veranderd toch wel iets als je de antenne op een andere plek op hangt. Dus dan liever de mogelijkheid om wat draad af te knippen, dan bijknippen ;)
Het resultaat
We hebben op verschillende manieren geprobeerd om de prestaties van de antenne te vergelijken met mijn ongeveer twee keer kortere endfed (10, 20 en 40m). Eerst het positieve: De tussenbanden (15 en 12m bijvoorbeeld) waren makkelijker te tunen met een ingebouwde tuner zoals in een IC-7300. De SWR is daar standaard al wat beter namelijk.
Dan het negatieve: we hadden verwacht dat de antenne gelijkwaardig of beter zou werken op de banden die ook standaard door de kortere antenne ondersteund werden (10m, 20m en 40m). Maar met wat vergelijkingen tussen twee gelijktijdige FT-8 sessies tussen de DJO locatie (met korte antenne) en de lange antenne bij mij thuis (via remote sessie), kregen we sterke twijfels over de werking.
De lange antenne bij mij thuis leek aanzienlijk minder goed te werken. Dit was tegen onze verwachting in. Op 10m was het verschil het grootst (ca 15dB SNR slechter). Op 40m kwamen de antennes redelijk bij elkaar in de buurt (gelijk of net iets slechter voor de lange antenne). Dit kon nog door alle verschillen komen waarmee we te maken hadden: locatie en antennepositionering. De storing was op beide locaties ongeveer gelijk. Dit gegeven konden we ook uitsluiten, omdat het verschil ook met zenden te zien was.
Dan de locatie en antennepositionering. Beter was het natuurlijk om beide antennes op dezelfde plek op te hangen. Maar het was niet echt onze bedoeling om een testopstelling te maken. We wilden het even kort vergelijken en toen viel heel snel het verschil op. De locaties (DJO en thuis) was maar 5km uit elkaar en de positionering van de antenne verschilde maar weinig. Dat laatste heb ik de week later nog meer gelijk gemaakt. Maar het verschil bleef hetzelfde.
Oke, dan mijn kortere endfed maar weer opgehangen thuis. Op DJO ook dezelfde korte antenne weer; twee gelijke antennes, zelfde positionering, wel een iets andere locatie. En nu waren de resultaten weer opvallend gelijk. Natuurlijk heb je wat verschillen op verschillende locaties, maar gemiddeld genomen presteerden de antennes gelijkwaardig.
Wat is er dan met de langere antenne aan de hand? Ik weet het nog niet, maar jammer vind ik het wel. Ik merkte ook wel op phone en andere modi dat op de hogere banden dat ik wat minder hoorde. Maar dat konden ook nog condities zijn. Maar nee, dat bleek later met de kortere antenne ineens weer harder te zijn ook.
Hoe kan het dat de langere endfed slechter werkt dan de kortere? Wie hier wat over kan vertellen, graag ;) Hieronder kun je reageren.
De langere antenne moet ook maar weer eens bij DJO opgehangen worden. Dan kunnen we nog eens op dezelfde locatie testen met een korte en lange antenne. Wordt vervolgd!
